Цеффаст (цефотаксим)

Цеффаст (цефотаксим)

Таъсир қилувчи модда (ХПН):

цефотаксим (натрийли тузи ҳолида)

АТХ коди: J01DA10

Фармакотерапевтик гуруҳи:

антибиотиклар (цефалоспорин гуруҳи)

 

 

Фармакологик хусусиятлари

Препарат цефалоспоринларнинг учинчи авлодига мансуб бўлган антибиотикдир. Кўпчилик грамманфий ва граммусбат микроорганизмларнинг бета-лактамазаларига нисбатан турғун. Кимёвий табиатига кўра цефотаксим цефалоспорин антибиотикларининг биринчи ва иккинчи авлодига яқин, лекин тузилишининг œзига хос хусусияти, уни граммусбат бактерияларга нисбатан юқори фаоллигини таъминлайди. Препарат кенг доирали микробларга қарши таъсирга эга: бошқа цефалоспоринларга, пенциллинларга ва бошқа микробларга қарши воситаларига турғун бўлган граммусбат ва грамманфий микроорганизмларга бактериоцид таъсир қилади. Bacillus subtilis, B. mуcoides, Neisseria gonorrhoeae, N. menin-gitidis, E. coli, Enterobacter spp., Citrobacter, Proteus mirabilis, Proteus indole, Providencia, Klibsiella, Salmonella, Staphylococcus aureus, Streptococcus sрp. (Д гуруіи бундан мустасно), Shigella, Serratia, Pseudomonas нинг айрим штаммлари, Haemophilus influenzae ва parainfluenzae, Bordetella pertussis, Borrelia burgdorferi, Moraxella catarrhalis, Aeromonas hydrophilia, Veilonella, Clostridium perfringens, Eubaxterium, Propionibacterium, Fusobacterium, Bac-teroides spp., Morganella ва бошқаларга нисбатан фаол. Препарат таъсирига Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter, Helicobacter pylori, Bacteroides fragilis ва Clostridium difficile лар ҳар доим хам сезгир эмас. Препарат таъсирига Д гуруҳига кирувчи стрептококклар, Listeria ва метициллинга турғун бўлган стафилококклар чидамли.

Фармакокинетикаси

Мушак ичига юборилганда препарат тез сўрилади. Қон плазмасидаги унинг чўққи концентрацияси инъекция қилингандан 30 минут ўтгандан сўнг кузатилади. Препаратнинг қондаги бактерицид концентрацияси 12 соатдан кўпроқ сақланади. Препарат организмнинг суюқлик ва тўқималарга яхши ўтади; плеврал, перитонал, синовинал суюқликларда самарали концентрацияларда аниқланади. Плазма оқсиллари билан боғланиши ўртача 25–40% ташкил қилади. Анча миқдори ўзгармаган ҳолда (тахминан 30%) ва фаол метаболитлар ҳолида (тахминан 20%) сийдик билан чиқарилади. Қисман ўт билан чиқарилади. Препаратнинг яримчиқиш даври 1–1,5 соатни ташкил қилади. Буйрак етишмовчилигида ва кекса ёшдаги шахсларда препаратнинг яримчиқиш даври 2 баробар кўпаяди.

Қўлланилиши

Препарат сезгир микроорганизмлар чақирган инфекцион яллиғланиш касалликларни даволашда қўлланади, шу жумладан: нафас ва сийдик чиқариш йўллари, буйрак инфекциялари, қулоқ, томоқ, бурун инфекциялари, септицемия, эндокардит, менингит; суяклар, бўғимлар, тери ва юмшоқтўқималар, қорин бўшлиғи инфекциялари, перитонит, гинекологик инфекцион касалликлари, гонорея, ва меъда-ичак йўлларини, хирургик операциялари урологик ва акушер-гинекологик операциялардан кейинги инфекцион асоратларни олдини олишда қўлланади.

Қўллаш усули ва дозалари

Мушак ва вена ичига (оқим билан ёки томчилаб) юборилади. Мушак ичига юбориш учун 0,5 г препарат 2 мл, 1 г–4 мл сув инъекция учун сувда эритилади. Думба мушагига чуқурроққилиб юборилади. Вена ичига оқим билан юбориш учун 0,5 г препарат 2 мл, 1 г–4 мл инъекция учун сувда эритилади. Аста-секин 3–5 минут давомида юборилади. Вена ичига томчилаб юбориш учун, 1 – 2 г препарат 50–100 мл глюкозанинг 5% эритмаси ёки натрий хлориднинг инъекция учун 0,9% изотоник эритмасида эритилади. 50–60 минут давомида юборилади. Катта ёшдагилар ва 12 ёшдан ошган болалар учун препаратнинг одатдаги суткалик дозаси іар 12 соатда – 1 г ни ташкил қилади. Оҳир ҳолларда доза ҳар 12 соатда 2 г гача кўпайтирилади ёки юбориш сони суткасига 3–4 мартагача оширилиб, умумий суткалик доза максимум – 12 г гача етказилади. Янги туғилган чақалоклар ва кичик ёшдаги болалар учун препаратнинг одатдаги суткалик доза 50–100 мг/кг ни ташкил қилади, уни кун давомида 12 дан 6 соатгача бўлган оралиқбилан алоҳида қабулга бўлиб қўлланади. Чала туғилган чақалоқлар учун суткалик доза 50 мг/кг дан ошмаслиги керак. Буйрак фаолияти бузилган ҳолларда доза камайтирилади. Бошланғич анурияда (кератин чиқарилиши 5 мл/мин) одатда доза яримига камайтирилади.

Ножўя таъсирлари

Препарат қўлланганида аллергик реакциялар, овқат ҳазм қилишни бузилиши, эозинофиллар миқдорини кўпайиши, лейкопения, нейтропения, жигар тестлари кўрсаткичларини ошиши, сийдикда ишқорий фосфотаз даражаси ва азот миқдорини кўпайиши мумкин. Инъекция жойи қитиқланишни ривожланиши, тана ҳарорати ошиши мумкин.

Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар

Цефалоспорин гуруҳи антибиотикларга юқори сезувчанлик бўлганида, 2,5 ёшгача бўлган болаларда (мушак ичига юбориш), ҳомиладорликда, лактацияда қўллаш мумкин эмас.

Дорилар билан ўзаро таъсири

Пробеницид экскрецияни кечиктиради ва препаратнинг плазмадаги концентрациясини оширади. Препарат нефротоксик хусусиятга препаратларнинг нефротоксик самарасини оширади. Билвосита таъсир қилувчи антикоагулянтлар билан бир вақтда қўлланилганида, препарат синергик таъсир қилади. Препарат эритмаси бошқа антибиотикларнинг эритмалари билан бир шприцда ёки томчилагичда тўғри келмайди.

Махсус кўрсатмалар

Препарат, буйрак фаолияти яққол бузилган беморларга, янги туғилган чақалоқларга, шунингдек пенициллинга сезувчанлиги юқори бўлган пациентларга эҳтиёткорлик билан буюрилади, чунки қарама-қарши аллергия юзага келиши мумкин. Препаратни қўллаш даврида Кумбснинг тўғри мусбат реакцияси ва сийдикнинг глюкозага сохта-мусбат реакцияси бœлиши мумкин. Препаратни ҳомиладорлик ва лактация даврида қўлланилиши, фақат онага бўлган фойда, ҳомила ва болага бўлган потенциал хавфдан устун келганидагина ўзини оқлайди. Бир вақтда «халқали» диуретиклар, аминогликозидлар билан бирга қўлланганда, эҳтиёткорликка риоя қилиш керак.

Дозани ошириб юборилиши

Препаратнинг дозаси ошириб юборилганда, ножўя таъсирида баён қилинган ҳолатларни кучайиши мумкин.

Чиқарилиш шакли

0,5 ёки 1,0 г кукун, флаконларда.

Сақлаш шароити

Қуруқва ёруғликдан ҳимояланган жойда, 25°C  дан юкори бўлмаган ҳароратда саклансин.

Яроқлилик муддати

3 йил.

Олиш тартиби: Рецепт бўйича. Ўрамида кўрсатилган яроқлилик муддати ўтгандан сўнг қўлланилмасин. Болалар олаолмайдиган жойда сақлансин.